کتاب بار هستی |نوشته میلان کوندرا| انتشارات قطره اچاپ 4

معرفی کتاب  بار هستی

کتاب  بار هستی رمانی فلسفی از میلان کوندرا است که به تفکر و کاوش درباره زندگی انسان و فاجعه تنهایی در جهان می‌پردازد. این کتاب این موضوع را بیان می‌کند که تشخیص راه درست از راه غلط برای انسان غیرممکن است. به‌همین دلیل راه غلطی وجود ندارد و انسان مبری از اشتباه هست.

بار هستی (The Unbearable Lightness of Being) که به نام سبکی تحمل‌ناپذیر هستی نیز شناخته می‌شود، معروف‌ترین اثر میلان کوندرا (Milan Kundera) است که تاکنون به زبان‌های بسیاری ترجمه شده و در فهرست کتاب‌هایی که پیش از مرگ باید خواند، قرار گرفته است. کوندرا در این اثر تنهایی انسان و رابطه‌اش را با جهان هستی به تصویر می‌کشد، تنهایی که در عین روزمره شدن همیشه در گوشه‌هایی از روح ما خود را به رخ می‌کشد.

کتاب  بارهستی  به شرح وضعیت زندگی هنرمندان و روشنفکران چکسلواکی پس از بهار پراگ، یعنی پس از حمله اتحاد شوروی به چکسلواکی، می‌‌پردازد. شخصیت اصلی کتاب توما نام دارد. توما جراح موفق ساکن پراگ است که با دختری به نام ترزا آشنا می‌شود. توما به خاطر شکست قبلی‌اش در زندگی مشترک تبدیل به فردی حساس شده که از ازدواج مجدد هراس دارد، اما در نهایت علاقه‌اش به ترزا منجر به ازدواج می‌شود. اتفاقات زندگی شخصیت‌های اصلی این کتاب، در سال‌های بهار پراگ جریان دارد تا زمانی که کشور چک درگیر جنگ می‌شود و روند جریانات را به‌ طور کلی تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، تا حدی که توما و ترزا برای رهایی از دغدغه‌های جنگ برای ادامه زندگی به روستایی کوچک پناه می‌برند اما این سفر خود آغاز سفری بزرگ‌تر است.

در بخش‌هایی از کتاب  بارهستی درباره تفاوت‌های شخصیت این دو نفر صحبت شده است. به‌ طور مثال تفاوت عقیده آن دو درباره مسئله خیانت و یا تفاوت افکارشان درباره زن بودن و یا درباره تاریکی و روشنایی و یا نظرشان راجع به نیویورک و… پیوند خوردن شخصیت‌هایی که نگرش‌هایی متفاوت دارند، همراه با مفاهیم عمیق فلسفی و همین‌طور تصاویر و وقایع جنگ روسیه و چکسلواکی همه این‌ها کتابی جذاب را برای مخاطب پدید آورده‌اند.

زبان نافذ و نگاه فلسفی این کتاب، از همان آغاز مخاطب را با مسائل بنیادی هستی بشر روبه‌رو می‌کند و به تفکر وامی‌دارد. شخصیت‌های رمان با بیان احساسات، تفکرات و رویاهای خود، موقعیت انسان را در برابر چشمان ما به نمایش می‌گذارند و تلخ‌کامی‌ها و سرخوردگی‌هایش را تصویر می‌کنند.

کوندرا در توصیف قهرمان خود می‌نویسد: شخصیت‌های رمانی که نوشته‌ام، امکانات خود من هستند که تحقق نیافته‌اند. بدین سبب تمام آنان را هم دوست دارم و هم هراسانم می‌کنند. آنان هر کدام از مرزی گذر کرده‌اند که من فقط آن را دور زده‌ام. آنچه مرا مجذوب می‌کند، مرزی است که از آن گذاشته‌ام. مرزی که فراسوی آن خویش من وجود ندارد.

کلودورا، نویسنده مشهور فرانسوی، رمان کوندرا را کتابی عظیم توصیف می‌کند که چشم به آینده بشر دارد و می‌نویسد: «در بهشت رمان‌نویسان بزرگ، هنری جیمز، با اندکی حسادت، رمان همکار چک را ورق می‌زند و سر را به علامت تأیید تکان می‌دهد.»

میلان کوندرا به گمان کسانی که با ادبیات سر و کار دارند، بزرگ‌ترین نویسنده‌ و میراث‌دار سنت رمان‌نویسی اروپاست. یکی از شاخص‌ترین کتاب‌های کوندرا، بار هستی است. او تاکنون چندین بار نامزد دریافت جایزه نوبل ادبیات بوده‌ است.

جملات برگزیده کتاب بار هستی:

– تخیل، یکی از ژرف‌ترین نیازهای بشری است.
– یک بار حساب نیست؛ یک بار مثل هیچ وقت است.
– هرگز نباید بگذاریم که آینده. زیر بار گذشته فرو بپاشد.
– هیچ چیز خوار کننده‌تر از دویدن با همه‌ی نیرو از روی ناتوانی نیست.
– کسی را از روی همدردی دوست داشتن، دوست داشتن حقیقی نیست.
– بی‌توجهی به زن کفر کبیر و بی‌احترامی بزرگی به آفریده‌های خداوند است.
– زمانی که قلب. لب به سخن می‌گشاید شایسته نیست که خِرد خُرده بگیرد.
– آدم زمانی که هدف برایش اهمیت نداشته باشد، نمی‌پرسد که به کجا دارد می‌رود.
– هیچ وسیله‌ای برای تشخیص تصمیم درست وجود ندارد، زیرا هیچ مقایسه‌ای امکان پذیر نیست.
– اگر از دست دادن عشقی با دلیل باشد. ما تسلیم می‌شویم، اما اگر عشقی را بدون دلیل از دست بدهیم، هرگز خود را نخواهیم بخشود.
– بشر چون تنها یک بار زندگی می‌کند به هیچ وجه امکان به اثبات رساندن فرضیه‌ای را از راه تجربه‌ی شخصی خود ندارد به گونه‌ای که هرگز نخواهد فهمید که پیروی از احساسات کار درست یا نادرستی بوده است.

در قسمتی از کتاب بار هستی می‌شنویم:

در مقابل دنیای پر از وقاحتی که او را دربرمی‌گرفت، ترزا تنها یک سلاح داشت و آن هم کتاب‌هایی بود که از کتابخانه‌ی شهرداری به امانت می‌گرفت. او کتاب‌های زیادی خوانده بود. از فیلدینگ گرفته تا توماس مان. کتاب به او فرصت گریختن از نوعی زندگی را می‌داد که هیچ‌گونه رضایت خاطری از آن نداشت. کتاب به عنوان یک شی هم برای او معنای خاصی داشت: دوست داشت کتاب زیر بغل در خیابان‌ها گردش کند. کتاب برای او به منزله‌ی عصای ظریفی بود که آدم متشخص قرون گذشته، به دست می‌گرفت. کتاب او را از دیگران به کلی متمایز می‌ساخت.